Asansörlerde enerji kesintilerinde içerisindeki yolcuları kurtarmak için kullanılan kesintisiz güç kaynaklarının (UPS) seçilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar.

Dr. Erkan EREN

White Paper

Giriş

Asansörler, modern binalarda vazgeçilmez bir taşıma aracı haline gelmiştir. Ancak enerji kesintileri gibi beklenmedik durumlar, içerisinde yolcular bulunan bir asansörün ani durmasına neden olabilir. Bu durum hem yolcular için ciddi bir risk oluşturur hem de kurtarma operasyonunu zorlaştırabilir. Bu nedenle asansörlere entegre edilen kesintisiz güç kaynakları (UPS), hem yolcu güvenliğini sağlamak hem de kesintilere karşı hazırlıklı olmak için çok önemlidir.

Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Neden Gereklidir?

Yolcu Güvenliği: Elektrik kesintisi nedeniyle asansörün aniden durması, yolcular için hayati riskler oluşturabilir. UPS, asansörün en yakın kata güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlayarak bu riski ortadan kaldırır.

Konfor ve Psikolojik Destek: Elektrik kesintisi sırasında yolcuların karanlıkta kalması panik ve stres yaratabilir. UPS, acil aydınlatma ve iletişim sistemlerini devrede tutarak bu durumun önünü geçer.

Kurtarma Operasyonu Kolaylığı: UPS, içerisinde bulunan aküleri ile asansörün en yakın kata ulaşmasını sağlar. Bu da manuel kurtarma ihtiyacını azaltır ve operasyonu kolaylaştırır.

Yönetmeliklere Uyum: Çoğu ülkede, asansörlerde UPS kullanımı yasal bir zorunluluktur. Bu sistemler, yönetmeliklere uygun şekilde tasarlandığında hukuki ve teknik gereklilikleri yerine getirir.

UPS Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Kapasite / Güç:

UPS, asansörün motor gücüne uygun kapasitede seçilmelidir. Yetersiz bir UPS, enerji kesintisi durumunda yeterli şekilde çalışamayabilir.

Asansör tesislerinde, acil durumlar için yerleştirilen kabin kurtarma sistemleri minimum enerji ile maksimum verimliliği hedeflemelidir. Bu sistemler, asansörün en yakın kata ulaşmasını ve kapılarının güvenli bir şekilde açılmasını sağlamak üzere tasarlanmalıdır. UPS’in gücü aşağıdaki fonksiyonların enerji ve güç ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde seçilmelidir:

Acil Aydınlatma: Kabin içinde yolcuların görüşünü sağlamak için acil durumlarda devreye giren aydınlatma sistemlerinin beslenmesi.

Kontrol Sistemi Besleme: Asansörün kontrol sistemlerinin kesintisiz çalışmasını sağlayacak enerji kaynağını sunabilmesi.

Fren Mekanizması: Fren mekanizmasını gevşetmek ve gerektiğinde tutmak için enerji desteği.

Kapıların Açılması: Kabin ve kat kapılarının güvenli bir şekilde açılmasını sağlayabilmesi.

Kabin Hareketi: Kabinin en yakın kata ulaşmasını sağlamak motor sürücüsünün ihtiyacı olan güç ve enerjiyi sağlamak.

Acil Durum Haberleşmesi: Haberleşme sistemlerinin çalışabilir durumda kalması için gerekli desteği sağlayabilmesi.

Acil Durum Modu:

UPS'in, enerji kesintisi durumunda asansörün en yakın kata ulaşmasını destekleyen bir acil durum modu bulunmalıdır.

Güvenilirlik ve Kalite:

UPS'in kalitesi, sistemin dayanıklılığı ve uzun ömürlü olması için kritik bir faktördür. Sertifikalı ve tanınmış markalar tercih edilmelidir.

Yedekleme Süresi:

UPS'in akü kapasitesi, enerji kesinti süresi boyunca sistemleri destekleyecek kadar uzun olmalıdır. Ortalama bir sistem için kurtarma süresi 45 saniye kadar sürmektedir. Kurtarma operasyonu tamamlandıktan sonra UPS kendini otomatik kapatmalı ve şebeke enerjsi tekrar geldiğinde otomatik açılmalı yine aynı gün içerisinde tekrar enerji kesintisi olduğunda kurtarma operasyonunu sağlayacak kadar akülerinin yeterli olması gerekmektedir. (Standart UPS lerde enerji kesintileri olduğunda UPS aküleri bitinceye kadar çalışmaya devam eder. Bu asansör sistemleri için tavsiye edilen bir durum değildir).

Uyumluluk:

Seçilecek UPS, asansörün mevcut elektrik altyapısı ile uyumlu olmalıdır. Ayrıca sisteme kolayca entegre edilebilmesi önemlidir.

Bakım ve Teknik Destek:

UPS'in düzenli bakımı ve gerektiğinde teknik desteğin hızlıca sağlanabilmesi önemlidir. Bakım süreleri ve yedek parça bulunabilirliği dikkate alınmalıdır.

Fiyat-Performans Dengesi:

UPS seçerken maliyet kadar performans da göz önünde bulundurulmalıdır. Ucuz ancak yetersiz ürünler uzun vadede daha büyük sorunlara neden olabilir.

Sonuç

Asansörlerde kesintisiz güç kaynağı (UPS), hem yolcu güvenliği hem de operasyonel sorunsuzluk için önemli bir yatırımdır. Uygun kapasitede, güvenilir ve ihtiyaçlara cevap veren bir UPS sistemi seçilerek enerji kesintilerinin olumsuz etkileri minimize edilebilir. Bu nedenle UPS seçiminde hem teknik detaylara hem de uzun vadeli gereksinimlere özen gösterilmelidir.