Asansörlerde enerji kesintilerinde kurtarma sırasında UPS ‘ler de karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri.

Dr. Erkan EREN

White Paper

Giriş

Asansörlerde enerji kesintisi sırasında yolcuların güvenli şekilde kurtarılmasını sağlamak için kullanılan UPS sistemlerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri, bu raporda sistematik olarak ele alınmaktadır. Her adımda dikkat edilmesi gereken noktalar ve sık karşılaşılan problemler detaylandırılmıştır.

Standart bir UPS’in Asansör UPS’i olabilmesi için gereken özellikler

Bu süreçte ilk dikkat edilmesi gereken konulardan biri, UPS'in devreye alınması sırasında akülerin bekleme süresi problemidir. Genellikle 10 aya kadar sürebilen bu süreçte akülerde kendiliğinden boşalma, yani self deşarj sorunu ortaya çıkmaktadır. Bu sorunun önüne geçebilmek için, laboratuvar ortamında 48 saatlik performans ve ömür testlerinden geçirilmiş kaliteli akülerin seçilmesi gereklidir. Ayrıca, akülerin verimli çalışmasını sağlayacak uygun topoloji seçimi de bu sorunun çözümüne katkı sağlamaktadır.

Enerji kesintisi sırasında şebeke sorunları da sıkça karşılaşılan problemler arasındadır. Gerilim dalgalanmaları ve düşük voltaj, asansör sistemindeki elektronik kartların düzgün çalışmasını engelleyerek kontaktör arızalarına neden olmaktadır. Bu tür sorunların önlenebilmesi için Otomatik Voltaj Regülasyonu (AVR) sistemi kullanılabilir. AVR, şebeke voltajı 160-265V arasında değişkenlik gösterse bile çıkış voltajını 220V civarında sabit tutarak elektronik sistemlerin korunmasını sağlamaktadır.

Bunun dışında, kurtarma işleminin ardından UPS'in şebeke geri gelene kadar devrede kalması, akülerin gereksiz yere deşarj olmasına yol açabilir. Bu durumu önlemek için, kurtarma işlemi tamamlandıktan yaklaşık 10 dakika sonra UPS'in otomatik olarak kapanması ve şebeke geri geldiğinde tekrar devreye girmesi sağlanmalıdır. Bu tür otomatik kapama özellikleri, akülerin ömrünü uzatmada etkili bir çözüm sunmaktadır.

Asansör motorlarının kalkış sırasında yüksek akım gereksinimleri ve izolasyon eksiklikleri de UPS sistemlerinde yaşanan diğer sorunlar arasındadır. Özellikle izolasyon problemleri, UPS kapasitesinin yetersiz kalmasına yol açabilir. Bu sorunların çözümünde, izolasyonu ve anlık yüksek akım ihtiyacını karşılayacak şekilde doğru trafo seçimi önem taşımaktadır.

Bir diğer önemli konu ise ray problemleridir. Düzgün monte edilmeyen raylar, kabinin hareketini zorlaştırarak anlık yüksek akım gereksinimlerine neden olabilir. Bu durum, enerji tüketimini artırarak UPS'in yükünü ağırlaştırabilir. Bu sorunun önüne geçmek için rayların düzgün bir şekilde monte edilmesi gereklidir.

Son olarak, motor kalkış sorunları, özellikle açık çevrim çalıştırma durumunda, UPS sistemlerini zorlayan bir başka problem olarak öne çıkmaktadır. Encoder kullanılmadan çalışan motorlar, kalkış sırasında yüksek akım çekerek UPS kapasitesini aşabilir. Bu tür durumlarda, encoder destekli motor sürücülerinin tercih edilmesi, motor kalkışındaki yüksek akım ihtiyacını kontrol altında tutarak sistemi daha verimli hale getirebilir.

Sonuç olarak, bu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi, UPS sistemlerinin asansörlerdeki enerji kesintisi sırasında daha verimli ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlayacaktır.

Sonuç

Asansörlerde kesintisiz güç kaynağı (UPS), hem yolcu güvenliği hem de operasyonel sorunsuzluk için önemli bir yatırımdır. Uygun kapasitede, güvenilir ve ihtiyaçlara cevap veren bir UPS sistemi seçilerek enerji kesintilerinin olumsuz etkileri minimize edilebilir. Bu nedenle UPS seçiminde hem teknik detaylara hem de uzun vadeli gereksinimlere özen gösterilmelidir.